KAYGAN BİR ZEMİNDE KAYIP DÜŞMENİN HUKUKİ SONUÇLARI
ARAŞTIRMA NOTU
Tarih : 13.03.2019
Hazırlayan : Stajyer Avukat Zana Şahin
Bir otelin yüzme havuzundan çıktıktan sonra ayağı kayıp düşme sebebiyle almış olduğumuz bir dava sebebiyle yaptığım araştırma ve okumalar neticesi ile kaygan bir zeminde düşmeye ilişkin aşağıdaki araştırma notlarını yazmış bulunmaktayım.
Bir kimsenin kaygan bir zemin sebebiyle kayıp düşmesi durumunda öncelikle buna ilişkin olarak zemin güvenliğinin sağlanıp sağlanmadığı, çevrede buna ilişkin uyarılar, levha ve işaretler olup olmadığı önem arz etmektedir.Zemin güvenliği, yaşam ve çalışma ortamındaki zeminlerin kayma, takılma, düşme gibi tehlikelere neden olmayacak şekilde tasarlanmasıdır.
Kaygan zeminler sıklıkla ıslak alanların yakınlarında oluşur. Ayrıca temizlik, normal olmayan su akıntıları veya mevsim koşulları nedeniyle geçici kaygan zeminler oluşabilir. Kaygan zeminlerin oluşmasına neden olan en büyük etken dekoratif olması amacıyla kaygan malzemeden yapılmış zemin kaplamaları gelir.Özellikle ülkemizde bir çok işyeri ve bina girişi, kamu kurumlarının koridorları parlak seramik malzeme ile veya mermerle kaplanmıştır ve bu malzemelerin bir çoğunun sürtünme katsayısı çok düşüktür. Bu da zemin ıslandığında buz kadar kaygan olmalarına neden olur.
Kaygan zeminlerin oluşması uygun olmayan drenaj sistemi, sıvı veya toz dökülmüş zeminler veya düzensiz yapılan çalışmaların çoğunlukla yetersiz aydınlatma ile birleşmesi nedeniyle gerçekleşir.Ayrıca paspas, halı veya karton gibi yere serilen malzemeler de kaygan zemin oluşmasına neden olur. Kaygan zeminlere karşı alınacak en etkili önlem, zeminlerin kayganlaşmasına neden olan koşulları ortadan kaldırmaktır. Ancak kaçınılmaz durumların etkisini azaltmak veya insanlara zarar vermemesini sağlamak için alınacak bir çok önlem vardır. Bunlardan bazıları;
- Uyarı levhaları
- Kaymaz zemin malzemesi seçimi
- Zemin kaplama kimyasalları
İşyeri özelliklerine uygun bir kontrol listesi ile zeminlerin kayganlığı ve kaygan zemin oluşabilecek alanlar düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Söz konusu olay bir otelin yüzme havuzunda meydana gelmiştir. Ayrıca otelin bir turizm tesisi olması hasebiyle Bakanlar Kurulu’nun Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine Ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik mevcuttur.
Bu yönetmeliğin amacı turizm tesislerinin asgari niteliklerinin belirlenmesi, bu tesisler arasında standart birliğinin sağlanması ve kalitenin yükseltilmesidir. Bu Yönetmelik, turizm tesislerine turizm yatırımı ve turizm işletmesi belgelerinin verilmesine, bu tesislerin yönetim, personel ve işletme özellikleri ile uymak zorunda oldukları fiziki şartlara, işletmecilik esaslarına, uygulanacak fiyat tarifelerinin hazırlanmasına ve onaylanmasına ilişkin hükümleri kapsar.
Yönetmeliğin 31. Maddesi turizm tesislerinde bulanan yüzme havuzlarında bulunması gereken hususları kapsamaktadır.
Madde 31 - Havuzlarda aşağıda belirtilen hususlar bulunur:
...
d) Havuz çevresi ile güneşlenme alanlarında kaymayı önleyici zemin kaplaması ve düzenlemesi,
...
j) Güvenlik önlemlerinin Türkçe ve en az iki yabancı dilde belirtildiği levhalar,
Yönetmeliğin ilgili maddesinde belirtildiği üzere otellerin yüzme havuzlarında zemin kaplaması ve düzenlemesi yapması gerekmekte, güvenlik önlemlerini içeren uyarıcı işaret/levhaları bulunmalıdır.
İşletmeye ait havuzdan çıktıktan sonra ıslaklık sebebiyle kayıp düşme meydana gelmiştir. Yüzme havuzlarına ilişkin olarak ayrıca bir yönetmelik mevcuttur. Bu yönetmelik: Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik’dir.
Bu Yönetmeliğin amacı, yüzme amacıyla kullanılan açık ve kapalı yüzme havuzları ile sularının hijyenik şartlara uygunluğu, yüzme havuzu suyunun kalite standartlarının belirlenmesi, denetlenmesi ve izlenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir. Ayrıca bu Yönetmelik, yüzme amacıyla kullanılan açık ve kapalı yüzme havuzları ile sularının nitelikleri ile ilgili usul ve esasları kapsar.
Bu yönetmeliğin dördüncü bölüm muhtelif hükümler kısımda madde 11/1 Yüzme havuzunda kazaların önlenmesi ve güvenliğin sağlanması için aşağıda belirtilen kurallara uyulması öngörülmüştür:
a) Yüzme havuzu kazalara neden olmayacak ve kenarında güvenli yürümek için yeterli alan bulunacak şekilde planlanır. Dalmak için gerekli olan su derinliği sağlanır. Aksi takdirde her türlü dalışa izin verilmez.
b) Yüzme havuzu çevresindeki yürüme alanı, duş yeri ve çevresinin zemini düzgün ve kaymaya yol açmayan malzemeden yapılır.
Yönetmelik, yüzme havuzu çevresinde zemin kayganlığına karşı önlemler alınmasını zorunlu tutmaktadır.
Ayrıca otelin yüzme havuzu ve çevresinde bulunması gereken uyarıcı levha/işaretlere ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca düzenlenen yönetmelik bulunmaktadır: Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği.
Bu Yönetmeliğin amacı, işyerlerinde kullanılacak sağlık ve güvenlik işaretlerinin uygulanması ile ilgili asgari gereklilikleri belirlemektir.Bu Yönetmelik hükümleri 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki tüm işyerlerinde uygulanır.
MADDE 5 – (1) İşveren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre; işyerindeki risklerin ortadan kaldırılamadığı veya toplu korumaya yönelik teknikler veya işin organizasyonunda kullanılan önlem, yöntem veya süreçlerle yeterince azaltılamadığı durumlarda, bu Yönetmelikte yer aldığı şekliyle sağlık ve güvenlik işaretlerini bulundurur ve uygun yerlerde kullanılmasını sağlar.
Yönetmeliğin 5. Maddesinde belirtildiği üzere turizm işletmesi olan oteller de işveren riskleri ortadan kaldırılması, korumaya ilişkin önlemler almalı ve ilgili yönetmelikte belirtildiği şekliyle sağlık ve güvenlik işaretlerini bulundurmak ve uygun yerlerde kullanılmasını sağlamakla yükümlüdür.
Yönetmelik haricinde, Yargıtay’ın kaygan zeminde kayıp düşmeye ilişkin kararları vardır:
YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2005/17206 ve K. 2006/3552
Davacı, davalıya ait mağazaya alışveriş için gittiğini, mağazanın zemininin parlak taş ile kaplı olması nedeniyle düşüp ayağının kırıldığını, gerekli önlemi olmayan, uyarı işareti koymayan davalının sorumlu olduğunu iddia ederek maddi ve manevi zararlarının davalıdan alınmasını talep etmiştir Somut olayda davacı, davalıya ait alışveriş merkezinde bulunduğu sırada hizmet kusuru nedeniyle uğradığı zararın tazminini talep etmiştir.
Somut uyuşmazlıkta davacının davalıya ait alışveriş merkezinde bulunduğu sırada hizmet kusuru nedeniyle uğradığı zararın tazminini istediği ve taraflar arasındaki ilişkinin 4077 Sayılı Yasa kapsamında kaldığı anlaşılmaktadır. 4077 Sayılı Yasanın 23. maddesi bu kanunun uygulanması ile ilgili her türlü ihtilafa tüketici mahkemelerinde bakılacağını öngörmüştür. Taraflar arasındaki uyuşmazlık Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun kapsamında kaldığına göre davaya bakmaya tüketici mahkemesi görevlidir diyor.
Yargıtay’ın mevcut olaya ilişkin kararında da görüleceği üzere bu tür hizmet verilmesine ilişkin davalarda görevli ve yetkili mahkeme Tüketici Mahkemesi olmakla birlikte, hizmet kusuruna ilişkin meydana gelen maddi ve manevi zararları tazmin etmek durumundadır.
Ayrıca benzer bir şekilde bir alışveriş merkezinde sıvı deterjanların bulunduğu bölümde, daha önce zemine dökülen sıvı deterjana bastığı için kayarak sırt üstü yere düşen Göztepe Devlet Hastanesinden emekli olan Şadan Yazıcı hakkında İstanbul 1.Tüketici Mahkemesi’nin 1 Temmuz 2009 tarihli kararında mahkeme hakimi Dursun Kaya’ nın veridiği karar da 'Davalı şirket, alışveriş için iş yerine gelen müşterilerinin sağlığını korumak ve güvenliğini sağlamak için her türlü önlemi almakla yükümlüdür' ifadesini kullanmıştır, iş yerlerinin verilen hizmet nedeniyle 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 4/A maddesi gereğince tüketicilerin uğradıkları zararlardan sorumlu olduklarına hükmetmiştir.
Böylelikle yönetmelik, Yargıtay kararı ve benzer mahkeme kararı ışığında burdan kaygan zeminde kayıp düşme neticesinde; kişilerin açacağı davalarda taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlem olması sebebiyle Tüketici Mahkemesi’nin görevli ve yetkili mahkeme olduğu çıkarılmaktadır. Zeminin güvenliği için alınması gereken önlemler alınmalı , yönetmelik uyarınca havuzlar için de güvenlik tedbirlerinin alınması gerekmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder